افراد بسیاری از مضرات آفتاب بر روی پوست بی خبر هستند، در همین راستا در این بخش مضرات آفتاب برای پوست مورد بررسی قرار گرفته است، جهت کسب اطلاعات تکمیلی در این خصوص با ما همراه باشید.
آیا نور خورشید به پوست آسیب می رساند؟
افراد بسیاری، بروز چین و چروک و لک‌های پوستی را نتیجه طبیعی افزایش سن و سال خود می دانند و تصور می کنند که این مشکلات نتیجه پیری پوست است. اگرچه افزایش سن در بروز چنین مشکلاتی تاثیر گذار است اما مقصر اصلی این لک‌های آزاردهنده و چروک های مزاحم، نور خورشید و اشعه‌های مضر آن است. به طوری که پیری پوست ناشی از اشعه آفتاب (photoaging)، باعث ۹۰ درصد تغییرات پوستی در انسان است.
اگر فردی به طور دائم در معرض تابش آفتاب قرار گیرد، اثرات مخرب نور خورشید به طور جدی سلامت پوست وی را تهدید میکند. شاید نتوان آثار افزایش سن بر پوست را کنترل کرد، اما به راحتی می‌توان پیری پوست را کنترل نمود.
مضرات آفتاب و افزایش سن، روند پیری پوست انسان را سرعت می‌بخشد. یکی از دلایل بروز چروک زیر چشم، خط اخم، خط خنده و اصولاً چروک صورت در جوانی همین نور آفتاب است.
رمز جوان ماندن پوست چیست؟
پوست از سه لایه اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است که اپیدرم بیرونی ترین لایه پوست بوده؛ درم یا لایه میانی زیر اپیدرم قرار دارد و هیپودرم داخلی‌ترین لایه پوست است.
لایه درم( لایه دوم پوست) شامل کلاژن، الاستین و الیاف دیگری است که از ساختار پوست مراقبت میکند. الیاف لایه درم ، اصلی ترین عوامل نگه داری طراوت، شادابی و جوانی پوست می باشند اما در برابر اشعه فرابنفش خورشید، بسیار آسیب پذیر هستند لذا مهم‌ترین رمز جوانی پوست هر فردی، مراقبت از پوست در برابر صدمات ناشی از آفتاب است.
چه اشعه‌هایی از نور خورشید برای پوست مضر هستند؟
اشعه فرابنفش وقتی به پوست انسان می‌رسد، به DNA سلول‌های لایه دوم(درم) پوست صدمه می‌زند که سلول‌های دی ان ای نیز جهت محافظت از خود، با تولید رنگدانه‌هایی به نام ملانین در لایه اپیدرم( سطح پوست)، از آسیب بیشتر جلوگیری می‌کنند.
با تولید رنگدانه‌های ملانین، پوست انسان برنزه می شود. از این رو برنزه شدن جهت زیبایی پوست نیست بلکه فرآیندی است که طی آن، پوست انسان سعی میکند تا از نفوذ بیشتر اشعه مضر آفتاب جلوگیری کند.
اشعه های UVA و UVB دو عامل اصلی خطربخشی از اشعه فرابنفش خورشید هستند که شامل دو طول موج مختلف UVA و UVB است.
اشعه UVB طول موج کوتاه‌تری نسبت به اشعه UVA دارد؛ از این رو سطح پوست را با انرژی بالای خود سوزانده اما نفوذ زیادی به لایه‌های زیرین ندارد. در واقعUVB عامل اصلی آفتاب سوختگی سطح پوست است که ما قادر به مشاهده آن هستیم.
اشعه UVA طول موج بلندتری دارد، اما سبب سوختگی واضح در سطح پوست نمی‌شود؛ بلکه به لایه‌های عمقی‌تر پوست (لایه درم) نفوذ میکند و عامل اصلی پیری پوست به شمار می‌رود. اشعه UVA سبب صدمه به الیاف کلاژن در لایه درم و تولید الاستین غیرطبیعی می‌شود که مقادیر غیر معمول الاستین نیز باعث تولید آنزیم متالوپروتئیناز می گردد تا کلاژن‌های آسیب‌دیده را بازسازی کند که در بیشتر مواقع، سبب نابودی بافت کلاژن و در نتیجه، بازسازی غیر صحیح پوست می‌شود که بازسازی ناقص پوست، چین و چروک پوستی را سبب خواهد شد.
این فرآیند ناقص با قرارگیری مرتب و روزانه پوست در معرض UVA، اینقدر تکرار می‌شود تا جایی که کمبود کلاژن، سبب خشکی پوست شده و در نتیجه پوستی چرمی شکل و سفت ایجاد خواهد شد.
چین و چروک و لک پوستی لایه سطحی پوست نشان از آسیب دیدن لایه های زیرین پوست است.
صدمات پوستی ناشی از آفتاب چگونه اند؟
به طور کلی نوع صدمات ناشی از تابش اشعه آفتاب، بسته به شرایط هر فردی متفاوت است که این آسیب ها عبارتند از:
- ملاسما یا لک پوستی:
ملاسما از شایع‌ترین صدمات پوستی است که در اثر آن، لک‌های قهوه‌ای روی پوست بدن و صورت بروز میکند. این لک‌ها ممکن است رنگ خاکستری یا تیره ای داشته باشند. گونه، برآمدگی بینی، پیشانی، چانه و لب بالا شایع‌ترین محل بروز این لک‌ها است.
- کراتوز اکتینیک یا کراتوز خورشیدی:
این مشکل پوستی نوع دیگری از آسیب پوست بر اثر نور خورشید است که ارتباط مستقیمی با تابش آفتاب بر پوست دارد و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش نمی دهد.
- تغییرات بافتی پوست:
این نوع تغییرات پوستی باعث بروز خطوط عمیق، سفت و چرمی شدن پوست می‌شود که صافی، یکنواختی و شفافیت سطح پوست را از نابود کرده و پوست را چروک، تیره و کدر خواهد کرد. کک و مک های دوران کودکی علائم هشداری هستند که بیانگر آسیب پوست شما از نور آفتاب است.
- رگ‌های خونی شکسته شده:
این رگ ها به شکل قرمزی یا لکه روی بینی، گونه یا گردن بروز می کنند که ممکن است شبیه یک آفتاب‌سوختگی خفیف باشند.
چگونه از مضرات اشعه های نور آفتاب جلوگیری کنیم؟
مصرف منظم و روزانه کرم های ضدآفتاب مناسب با نوع پوست به شدت از پوست در برابر اشعه های مضر نور خورشید محافظت می کند.
کرم ضد آفتاب مناسب باید حداقل دارای SPF برابر یا بیشتر از 30 باشد. همچنین جهت پوشش بهتر پوست باید از کرم های ضد آفتاب حاوی اکسید روی و دی اکسید تیتانیوم استفاده کرد.
بهتر است هنگام قرار گیری در معرض آفتاب، بر روی تمام نقاطی از بدن که در معرض آفتاب قرار دارد، کرم ضد افتاب زد و این کار را تنها به صورت نباید محدود کرد.
اگر نیاز به مشاوره در این خصوص دارید می توانید به لیست متخصص پوست سایت پذیرش 24مراجعه کنید.
