بازار تیرآهن ها دچار چالش های مختلفی شده است؛ از جمله حضور تیرآهن های تقلبی و بی کیفیت در بازار که می توانند به سلامت و ایمنی ساختمان ها آسیب برسانند. به همین دلیل، تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به آگاهی دقیق از ویژگی ها، استانداردها و نشانه‌های کیفیت محصول نیاز دارد. در این مطلب به بررسی روش ها و بیان نکات کلیدی در تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی خواهیم پرداخت؛ با ما همراه باشید.
تیرآهن چیست و چه کاربردی دارد؟
تیرآهن یکی از اساسی ترین عناصر در مهندسی عمران و ساختمان سازی است که همواره مورد توجه مهندسان، طراحان و سازندگان قرار دارد. به طور کلی، تیرآهن به عنوان یک پروفیل فولادی شناخته می شود که برای ایجاد اسکلت سازه ها و تحمل بارهای سنگین طراحی شده است. این پروفیل به شکل های مختلفی تولید می شود که دو نوع اصلی آن شامل H و I هستند. این دو شکل، هر کدام دارای کاربردها و ویژگی های خاص خود هستند که انتخاب نوع مناسب به نیاز پروژه و شرایط ساخت و ساز بستگی دارد.
تیرآهن ها معمولاً از فولاد ساخته می شوند؛ این در حالی است که کارخانه های مختلف از آلیاژهای متنوع فولاد برای تولید این پروفیل ها بهره می برند. وجود این تنوع در ترکیب آلیاژ باعث می شود که ویژگی های مکانیکی و فیزیکی تیرآهن ها در برخی موارد متفاوت باشد. به عنوان مثال، برخی تیرآهن ها ممکن است دارای مقاومت بیشتر در برابر زنگ زدگی یا گرما باشند که این ویژگی ها می توانند باعث افزایش قیمت تیرآهن شوند. برای مشاهده قیمت روز تیرآهن می توانید روی لینک زیر کلیک کنید.
https://www.markazeahan.com/product-category/%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D8%A2%D9%87%D9%86/
طول تیرآهن ها معمولاً به صورت استاندارد در اندازه‌های ۶ و ۱۲ متر تولید می شود. این استانداردسازی در ابعاد، امکان حمل و نقل و استفاده آسان تر این محصولات را فراهم می سازد. سطح مقطع تیرآهن به دو بخش اصلی بال و جان تقسیم می شود. جان تیرآهن قسمت افقی و مستحکم بدنه را تشکیل می‌دهد، در حالی که بال ها که به صورت عمودی در دو طرف جان قرار دارند، بارها را توزیع کرده و به تحمل بارهای وارد بر تیرآهن کمک می کنند. زاویه ۹۰ درجه ای که بین جان و بال ها وجود دارد، باعث بهبود مقاومت و پایداری تیرآهن در برابر بارها و فشارها می شود.
کاربرد تیرآهن ها در صنعت ساختمان سازی بسیار گسترده است. این محصولات در ساخت اسکلت فلزی ساختمان ها، پل ها، سوله ها و سایر سازه‌های بزرگ و کوچک مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین، تیرآهن ها در طراحی و ساخت سازه هایی مانند خرپا و تیر‌های متمایل، به دلیل قابلیت تحمل بارهای خمشی و لنگر برشی به کار می روند. به همین دلیل، انتخاب نوع و اندازه تیرآهن برای هر پروژه خاص بسیار حیاتی است. به عنوان مثال، در پروژه هایی که نیاز به مقاومت بیشتری در برابر بارهای سنگین دارند، معمولاً از تیرآهن های با ابعاد بزرگتر و آلیاژهای مقاوم تر استفاده می شود.
مشخصات ظاهری و فنی تیرآهن
در انتخاب نوع تیرآهن مناسب، آشنایی با انواع آن و ویژگی های فنی هر یک از آنها، ضرورتی انکارناپذیر است. مشخصات فنی تیرآهن به عنوان مهمترین فاکتورها در تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی محسوب می شود. در ادامه به بررسی این مشخصات می پردازیم:
۱. سایز تیرآهن
سایز تیرآهن یکی از متغیرهای اساسی در انتخاب مناسب ترین نوع آن است. به طور معمول، اندازه های مختلف تیرآهن ها از ۱۲ تا ۳۰ سانتی متر هستند. عدد سایز، نمایانگر طول جان تیرآهن است که با میزان تحمل بار و استحکام سازه ارتباط مستقیم دارد. انتخاب سایز مناسب بر اساس نوع پروژه، بار مورد انتظار و نیازمندی های ساخت و ساز انجام می شود.
۲. آلیاژ فولاد
آلیاژ فولاد به کار رفته در تولید تیرآهن به نوع کارخانه تولید کننده بستگی دارد. متقاضیان باید توجه داشته باشند که خواص مکانیکی فولاد مورد استفاده، تأثیر بسزایی بر عملکرد تیرآهن دارد. ترکیب عناصر آلیاژی مانند کربن، منگنز و کروم می تواند بر خواص تسلیم، استحکام و سایر ویژگی های فیزیکی تیرآهن تأثیرگذار باشد. به همین دلیل، شناخت و انتخاب آلیاژ مناسب برای هر پروژه، به مصرف کنندگان و مهندسین امکان انتخاب تیرآهنی با کارایی مناسب و دوام طولانی را می دهد.
۳. وزن تیرآهن
وزن تیرآهن نیز از عوامل کلیدی در تعیین نوع محصول مناسب برای یک پروژه به شمار می رود. وزن تیرآهن تحت تأثیر سایز و نوع آن (سنگین یا سبک) تعیین می شود. هر استاندارد از این محصول، یک جدول وزن تیرآهن مخصوص به خود دارد که وزن هر متر از تیرآهن را بر اساس سایز آن معین می کند. برای محاسبه وزن یک شاخه تیرآهن، می توان وزن هر متر آن را در تعداد مترهای موجود در شاخه، یعنی ۱۲ ضرب کرد. شناخت دقیق وزن تیرآهن به مهندسین این امکان را می دهد که بارها را به درستی محاسبه کرده و نیازمندی های ساختاری را به خوبی برآورده کنند که شما در لینک زیر می توانید جدول وزن تیرآهن را مشاهده کنید:
۴. ضخامت بال و جان
ضخامت بال و جان تیرآهن نیز از دیگر مشخصات فنی حائز اهمیت در تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی است. به طور کلی، ضخامت بال و جان به استاندارد تولید و سایز تیرآهن بستگی دارد. ضخامت بال تأثیر مستقیمی بر ظرفیت باربری تیرآهن دارد و هر چقدر که این ضخامت بیشتر باشد، قابلیت تحمل بار بالاتر خواهد بود. از طرفی، ضخامت جان نیز تعیین‌کننده استحکام و پایداری تیرآهن در برابر نیروهای جانبی است؛ بنابراین، توجه به این دو ویژگی در طراحی و انتخاب تیرآهن باید مد نظر قرار گیرد.
جدول وزن تیرآهن به شرح زیر است:
| سایز تیرآهن | ارتفاع | عرض بال | ضخامت جان | ضخامت بال | وزن شاخه ۱ متر (kg) | وزن شاخه ۱۲ متر (kg) |
| IPE12 | 120 | 64 | 4/4 | 6/3 | 10/4 | 124/8 |
| IPE14 | 140 | 73 | 4/7 | 6/9 | 12/9 | 154/8 |
| IPE16 | 160 | 82 | 5/0 | 7/4 | 15/8 | 189/6 |
| IPE18 | 180 | 91 | 5/3 | 8/0 | 18/8 | 225/6 |
| IPE20 | 200 | 100 | 5/6 | 8/5 | 22/4 | 268/8 |
| IPE22 | 220 | 110 | 5/9 | 9/2 | 26/2 | 314/4 |
| IPE24 | 240 | 120 | 6/2 | 9/8 | 30/7 | 368/4 |
| IPE27 | 270 | 135 | 6/6 | 10/2 | 36/1 | 433/2 |
| IPE30 | 300 | 150 | 7/1 | 10/7 | 42/2 | 506/4 |
راه های تشخیص تیرآهن تقلبی
در زمان خرید تیرآهن باید حواستان به محصولات تقلبی موجود در بازار باشد. اطلاع از انواع استانداردهای تیرآهن و مشخصات درج شده بر روی محصول می تواند به خریداران هنگام خرید، کمک شایانی کند. در ادامه مهمترین روش های تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی را بیان می کنیم.
انواع استانداردهای تیرآهن
با پیشرفت فناوری و نیازهای مختلف صنایع، انواع مختلفی از تیرآهن به تولید رسیده است و هر یک دارای استانداردهای خاص خود هستند. این استانداردها باعث می شوند تولیدکنندگان محصولاتی با کیفیت مطلوب ارائه دهند و به مصرف کنندگان در تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی کمک می کنند. در ادامه، به بررسی دو نوع استاندارد پرکاربرد تیرآهن، یعنی IPE و INP خواهیم پرداخت:
۱. استاندارد IPE
استاندارد IPE یکی از رایج ترین استانداردهای تیرآهن در ایران و کشورهای اروپایی است. این نوع تیرآهن به دلیل مزایا و ویژگی های خاص خود، بسیار محبوب بوده و در ساخت و سازهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. شکل مقطعی IPE به گونه ای طراحی شده است که خاصیت باربری بالایی را در مقایسه با وزن خود ارائه می دهد. این ویژگی باعث می شود تا مهندسان و طراحان در پروژه های خود به طور گسترده ای از این تیرآهن استفاده کنند.
تیرآهن های استاندارد IPE دارای ابعاد و اندازه های متعددی هستند که این امر باعث می شود در موقعیت های مختلف جغرافیایی و اقلیمی قابل استفاده باشند. یکی از نقاط قوت این نوع تیرآهن، توانایی مقاومت آن در برابر فشارهای مکش و بارهای خمشی در ساختمان ها است؛ بنابراین، به کارگیری تیرآهن های IPE می تواند ضامن دوام و استحکام سازه ها باشد.
۲. استاندارد INP
استاندارد INP، برخلاف استاندارد IPE، در ایران به طور عمده تولید نشده و بیشتر در کشورهایی با نیازهای خاص صنعتی و ساختمانی استفاده می شود. تیرآهن های INP معمولاً برای پروژه هایی که نیاز به ویژگی های خاصی دارند، مورد استفاده قرار می گیرند و به همین دلیل، اغلب از واردات این نوع تیرآهن به کشور کمک گرفته می شود. مصرف کنندگان باید هنگام سفارش این تیرآهن ها به مشخصات و ویژگی های فنی آنها توجه ویژه ای داشته باشند.
یکی از چالش های استفاده از تیرآهن های استاندارد INP در ایران، عدم مطابقت با شرایط محیطی و جغرافیایی مکان های ساخت و ساز است. این موضوع باعث ایجاد محدودیت هایی در زمینه کاربرد این محصول در پروژه های ساختمانی داخلی می شود؛ بنابراین، توسعه دهندگان و مهندسان باید با دقت به انتخاب نوع تیرآهن متناسب با شرایط پروژه خود بپردازند.
اطلاعات درج شده روی پلاک تیرآهن
تیرآهن به عنوان یکی از مهمترین مصالح ساختمانی، نیازمند استانداردهای خاصی جهت تضمین کیفیت و اصالت خود است. به همین دلیل، قبل از ارسال بسته های تیرآهن، هر بندیل به پلاک شناسایی مجهز می شود. این پلاک به عنوان معرف اصلی تیرآهن عمل کرده و اطلاعات ضروری را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می دهد.
پلاک تیرآهن شامل اطلاعاتی است که امکان تشخیص تیرآهن اصل از تقلبی را به کاربران ارائه می دهد. در این پلاک، پارامترهای به‌کار رفته در تولید این محصول، وزن و استانداردهای مربوط به آن، نام محصول و نام تولیدکننده به وضوح ذکر شده است. این ویژگی ها به مصرف‌کنندگان کمک می کنند تا به راحتی از صحت اطلاعات مطلع شوند و در صورت نیاز به استعلام، به منابع معتبر مراجعه کنند.
