چرا انجام آزمایش فسفر دارای اهمیت است؟

فسفر به رشد استخوان، ذخیره انرژی و تنظیم سیستم عصبی و عضلانی کمک می‌کند. اگرچه بیشترین تراکم فسفر بدن در استخوان‌ها و دندان‌ها یافت می‌شود اما مقداری فسفر نیز در خون وجود دارد که اندازه‌گیری سطح آن با آزمایش خون یک راه مطمئن برای ارزیابی سطح فسفر بدن به شمار می‌رود. اگر قصد دارید در ارتباط با آزمایش فسفر یا تفسیر آن اطلاعات کاملی را کسب کنید، با ما همراه باشید.

چرا انجام آزمایش فسفر ضرورت دارد؟

در بعضی شرایط و بنا به دلایلی که در ادامه مقاله در مورد آن صحبت خواهد شد، زمانی که مقدار فسفر خون یا phosphorus بیش از حد نرمال می‌شود، به آن هیپرفسفاتمی گفته می‌شود. اما در بعضی شرایط نیز مانند کمبود شدید ویتامین D و یا مصرف مشروبات الکلی فسفر بدن به شدت کاهش پیدا می‌کند که به آن هیپوفسفاتمی می‌گویند.

با استفاده از آزمایش فسفر می‌توان متوجه شد که آیا سطح فسفر خون بالا است یا پایین. نتایج آزمایش فسفر به پزشک در تشخیص بعضی از اختلالات و بیماری‌ها کمک می‌کند. پس در پاسخ به سوال” P در آزمایش خون چیست؟” می‌توان گفت میزان فسفر در آزمایش خون را مشخص می‌کند.

دلایل انجام آزمایش فسفر

پزشک اگر در معاینه بالینی به اختلالات سطح فسفر بدن مشکوک شود، آزمایش فسفر یا phosphorus را تجویز می‌کند. علائم احتمالی که نشان دهنده پایین بودن سطح فسفر است عبارتند از:

* بروز تغییرات در وضعیت عصبی و روانی (به عنوان مثال اضطراب، زودرنجی یا سردرگمی)

* مشکلات استخوانی مانند درد، شکنندگی و رشد ضعیف استخوان در کودکان

* تنفس نامنظم

* خستگی

* از دست دادن اشتها

* ضعف عضلانی

* افزایش یا کاهش وزن

اگر سطح فسفر در خون شما بیش از حد مجاز باشد، ممکن است رسوب فسفر و کلسیم در شریان‌ها رخ دهد. معمولاً فسفر اضافه در بدن منجر به بیماری قلبی و عروقی یا پوکی استخوان می‌شود. در صورتی‌که از آزمایش کلسیم خون نتایج غیرعادی دریافت شود، آزمایش فسفر سرم نیز تجویز می‌شود. بدن در شرایط نرمال و طبیعی بین سطوح کلسیم و فسفر تعادل برقرار می‌کند و هرگاه یکی از این دو عنصر سطح غیر نرمالی داشته باشند به احتمال زیاد عنصر دیگر نیز  دچار تغییر سطح شده است.

میزان نرمال فسفر در آزمایش خون

فسفر در جواب آزمایش بر حسب میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) و با نماد p یا phosphorus گزارش می‌شود. محدوده طبیعی فسفر برای بزرگسالان به طور کلی ۲.۵ تا ۴.۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. البته محدوده طبیعی بسته به سن تا حدی متفاوت است و کودکان از سطح فسفر بالاتری نسبت به بزرگسالان برخوردارند زیرا به مقدار بیشتری از این ماده معدنی برای رشد استخوان‌های خود نیاز دارند.

دلایل بالا بودن فسفر در آزمایش خون

در صورتی‌که در عملکرد کلیه اختلال ایجاد شود، بالا بودن فسفر در آزمایش خونرخ می‌دهد. در چنین شرایطی پرهیز از مصرف غذاهای سرشار از فسفر مانند شیر، آجیل، لوبیا و جگر می‌تواند به کاهش سطح فسفر خون کمک کند. با این حال، گاهی اوقات جلوگیری از جذب فسفر غذایی مستلزم مصرف دارو است. علاوه بر مشکلات کلیوی، سایر دلایل بالا بودن سطح فسفر به شرح زیر است:

* مصرف بعضی داروها مانند ملین‌های حاوی فسفات

* رژیم غذایی نامناسب حاوی مقادیر بالایی فسفات و ویتامین D

* مبتلا شدن به کتواسیدوز دیابتی (کاهش انسولین بدن و سوزاندن اسیدهای چرب به جای گلوکز)

* هیپوکلسمی یا سطوح پایین کلسیم خون

* کم کاری پاراتیروئید یا اختلال در عملکرد غده پاراتیروئید (کاهش هورمون پاراتیروئید)

* بیماری کبد

* سطوح پایین فسفر

علت پایین بودن فسفر در آزمایش خون

پایین بودن سطح فسفر ممکن است به دلیل طیف وسیعی از مشکلات تغذیه‌ای و بیماری‌ها باشد، از جمله:

* استفاده طولانی مدت از داروهای آنتی اسیدی

* کمبود ویتامین D

* عدم جذب فسفر کافی از رژیم غذایی

* سوء تغذیه

* اعتیاد به الکل

* هیپرکلسمی یا سطوح بالای کلسیم سرم

* پرکاری پاراتیروئید (افزایش سطح هورمون پاراتیروئید)

* سوختگی شدید

عوارض فسفر بالا در آزمایش خون

کلیه‌ها در حالت طبیعی می‌توانند فسفر اضافه موجود در خون را دریافت کرده و از طریق ادرار دفع کنند. هنگامی که فرد به بیماری مزمن کلیوی (CKD) مبتلا شود، کلیه‌ها قدرت دفع فسفر را از دست می‌دهند و پیامد این روند آسیب‌زا، انباشته شدن فسفر در خون و دچار شدن به عوارض بعدی است. اگر فسفر بدن بیش از حد مجاز باشد، کلسیم از استخوان‌ها خارج می‌شود و منجر به تضعیف و شکنندگی آن‌ها خواهد شد.

سطوح بالای فسفر و کلسیم همچنین باعث رسوب خطرناک کلسیم در رگ‌ها، ریه‌ها، چشم‌ها و قلب می‌شود. با گذشت زمان این رسوبات منجر به افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی می‌شوند. از این‌رو، کنترل فسفر و کلسیم برای سلامت عمومی بدن بسیار کلیدی است.

انجام آزمایش فسفر در منزل را به هومکا بسپرید!

همانطور که بیان شد، فسفر نقش کلیدی در سلامت سیستم عصبی، عضلانی و استخوانی ایفا می‌کند و انجام آزمایش فسفر یا phosphorus گاهی اوقات با توجه به علائم بیمار توسط پزشکان تجویز می‌شود. یکی از راه‌های آسان که می‌توانید برای انجام این آزمایش انتخاب کنید، بهره‌مند شدن از خدمات آنلاین آزمایش در محل هومکا است. ‌برای برخوردار شدن از تمامی این مزایا تنها کافیست به وبسایت هومکا به نشانی www.homeca.ir مراجعه نماید یا با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرد تا درخواست شما ثبت شود و در سریع‌ترین زمان ممکن از خدمات آزمایش در محل بهره‌مند شوید. هم اکنون شهروندان ساکن استان تهران و شهرهای کرج، شیراز، اصفهان، اهواز، قزوین، رشت، تبریز و مشهد به راحتی می‌توانند تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی، اقدام به انجام آزمایش در منزل کنند.